Phòng đảng sâm, hay còn được gọi là Đảng sâm, có thể xem như một cây thuốc đặc biệt quý giá cho tất cả mọi người và gia đình bởi những đặc tính hữu ích của nó về sức khỏe, đồng thời vẫn giữ giá trị kinh tế hợp lý. Bài viết dưới đây của Thông tin cây thuốc sẽ mang đến cho quý vị độc giả nhiều thông tin hữu ích về tác dụng, cách sử dụng và những lưu ý cần biết khi thưởng thức thảo dược này.
1. Tìm hiểu chi tiết về Phòng đảng sâm
1.1. Thông tin về Phòng đảng sâm
Phòng đảng sâm có tên khoa học là Radix Codonopsis, dùng để chỉ phần rễ phơi khô của cây Codonopsis pilosula, một thành viên của họ Campanulaceae. Thường được gọi là rễ Codonopsis, nó cũng mang các tên thay thế như Dangshen, Lodangshen, Xuandangshen, Dongdangshen, Ray cay và Mancay.
Phòng đảng sâm là cây thân thảo sống lâu năm, thường phát triển mạnh ở vùng núi cao, ưa bóng râm. Cấu trúc rễ hình trụ có thể đạt đường kính 1-1,7 cm. Ở Việt Nam, các lá chủ yếu mọc đối, mọc so le hoặc đôi khi mọc vòng. Hoa mọc đơn độc ở nách lá, nổi bật với tràng hoa hình chuông màu vàng nhạt, ra hoa chủ yếu vào tháng 7 và tháng 8. Quả có dạng quả nang, trên đỉnh có một nốt lồi nhỏ hình nón, khi chín có màu đỏ tươi. Mùa đậu quả thường kéo dài từ tháng 9 đến tháng 10.
1.2. Bộ phận dùng, thu hái, sơ chế
Khoá học nông nghiệp của Trung Quốc và Triều Tiên đã phát triển việc trồng cây Phòng đảng sâm với quy mô lớn. Tại Việt Nam, kể từ năm 1961, cây này được trồng tại các tỉnh như Lào Cai, Cao Bằng và Lạng Sơn…
Phần thường được sử dụng trong mục đích y học của cây Phòng đảng sâm là rễ. Ở Việt Nam, việc thu hoạch rễ thường diễn ra từ tháng 11 đến tháng 5. Trong quá trình thu hoạch, chỉ những củ cây đã trưởng thành từ 3-5 năm trở lên được chọn để đào lấy, sau đó rửa sạch và cắt bỏ những phần thừa. Rễ sau đó được phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ khoảng 40-50ºC.
Sau khi chế biến, dược liệu được thái phiến màu vàng nhạt với mùi thơm đặc trưng và vị ngọt nhẹ. Phòng đảng sâm được bảo quản ở nơi khô ráo, kín khí, tránh ẩm mốc và mối mọt.
2. Lợi ích của Phòng đảng sâm
Phòng đảng sâm được biết đến như một thành phần thảo dược quý có nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, do đó nó được sử dụng rộng rãi cả trong y học phương Tây và Đông y. Dưới đây là những hiệu quả đáng chú ý mà Phòng đảng sâm mang lại.
21. Theo Tây y:
Phòng đảng sâm được xem như “nhân sâm” khác với thành phần có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tương tự như nhân sâm. Các thành phần hóa học trong Phòng đảng sâm chủ yếu bao gồm polyacetylene, phenylpropanoids, alkaloids, triterpenoids và polysacarid… Ngoài ra, còn có sự hiện diện của các acid hữu cơ, tinh dầu và nhiều hợp chất khác.
Các hoạt chất này mang đến cho sức khỏe những công dụng như:
- Đối với hệ miễn dịch: Thuốc này đóng vai trò quan trọng trong việc chống mệt mỏi, tăng cường sức đề kháng, và bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, nó còn có khả năng cân bằng hoạt động của vỏ não.
- Đối với dạ dày: Phòng đảng sâm có tác dụng chống viêm tốt, bảo vệ niêm mạc dạ dày và ngăn ngừa tình trạng viêm loét dạ dày phức tạp hơn. Đồng thời, nó cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hoá.
Sử dụng Phòng đảng sâm hỗ trợ tiêu hóa
- Đối với hệ tim mạch: Dịch chiết từ Phòng đảng sâm giúp cân bằng huyết áp, thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu đến các cơ và não bộ. Đồng thời, nó còn có khả năng tăng số lượng hồng cầu, loại bỏ cholesterol xấu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, và tai biến mạch máu não.
- Đối với hệ hô hấp: Dược liệu này đóng vai trò quan trọng trong việc phòng và điều trị các bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi, giảm ho, đào thải đờm, giảm đau họng, và giảm viêm họng.
- Ngoài ra, Phòng đảng sâm còn rất nhiều công dụng khác như giảm căng thẳng, mệt mỏi, hỗ trợ an thần, hỗ trợ trong việc điều trị ung thư, tăng tiết sữa cho phụ nữ đang cho con bú, giúp tăng cân cho những người gầy, cải thiện thể trạng yếu, và điều hòa huyết áp.
2.2. Theo Đông y
Về khía cạnh tim mạch: Chiết xuất từ cây Phòng đảng sâm hỗ trợ việc duy trì cân bằng huyết áp, thúc đẩy quá trình lưu thông máu đến các bộ phận cơ thể và não. Đồng thời, nó còn có khả năng thúc đẩy sản xuất hồng cầu, loại bỏ chất cholesterol có hại, ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ các vấn đề về cơ tim, đột quỵ, và các vấn đề về mạch máu não.
Liên quan đến hệ hô hấp: Thảo dược này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và điều trị các vấn đề liên quan đến đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi, bệnh lao phổi, giảm triệu chứng ho, đào thải đờm, giảm đau họng, và giảm viêm họng.
Ngoài ra, Phòng đảng sâm còn có nhiều tác dụng hữu ích khác như giảm căng thẳng, mệt mỏi, hỗ trợ an thần, hỗ trợ trong quá trình điều trị ung thư, tăng cường sự sản xuất sữa cho phụ nữ đang cho con bú, hỗ trợ tăng cân cho những người có trọng lượng thấp, cải thiện tình trạng thể chất yếu đuối, và duy trì sự cân bằng huyết áp.
3. Các bài thuốc từ Phòng đảng sâm
Từ những thông tin trên, dễ dàng nhận thấy rằng, Phòng đảng sâm đem đến những giá trị tuyệt vời cho sức khỏe. Hiện nay, việc ứng dụng cây thuốc này đã rất đa dạng và linh hoạt, tùy thuộc vào mục đích điều trị cụ thể. Dưới đây là một số công thức bài thuốc từ Phòng đảng sâm, đã được chứng minh là mang lại hiệu quả tốt và an toàn trong quá trình sử dụng, mà bạn có thể tham khảo:
3.1. Bài thuốc giúp điều trị suy nhược cơ thể, mệt mỏi và khó ăn
- Chuẩn bị: 20g Đảng sâm, 20g Bạch truật sao, 20g Ba kích, 20g Đương quy
- Thực hiện: Tán thành bột mịn, thêm ít mật ong làm thành viên hoàn, mỗi ngày dùng từ 12-20g. Hoặc sắc uống trong ngày, uống khi còn ấm.
3.2. Bài thuốc hỗ trợ điều trị tình trạng suy yếu và bệnh ốm kéo dài không hồi phục ở người lớn tuổi
- Chuẩn bị: 40g Phòng đảng sâm, 12g Đương quy, 12g Ngưu tất, 12g Long nhãn, 12g Mạch môn.
- Thực hiện: Sắc uống ngày 1 thang. Trường hợp bệnh nặng nguy cấp thì có thể thêm 4-8g Nhân sâm
3.3. Bài thuốc tôn thêm chức năng cho tỳ
- Chuẩn bị:
- 100g Phòng đảng sâm, 100g Hoài sơn, 100g Ý dĩ, 100g Liên nhục, 100g Bạch biển đậu và 30g Cốc nha, tán thành bột mịn
- 20g Sa nhân, 20g Nhục khấu và 20g Trần bì sắc lấy nước cô đặc
- Thực hiện: Trộn nước cô đặc với bột mịn. Thêm mật ong vừa đủ để tạo thành cốm. Mỗi gói cốm có trọng lượng 100g.
3.4. Bài thuốc bồi bổ cơ thể, hỗ trợ điều trị thận suy
- Chuẩn bị: 20g Phòng đảng sâm, 6g Tắc kè, 1g Huyết giác, 1g Trần bì, 0,5g Tiểu hồi, 250ml Rượu 40 độ, đường vừa đủ.
- Thực hiện: Cắt nhỏ các nguyên liệu trên và ngâm rượu trong khoảng một tháng là có thể sử dụng.
3.5. Bài thuốc hỗ trợ điều trị tình trạng khí hư
- Chuẩn bị: 16g Phòng đảng sâm, 16g Hoài sơn, 20g Bạch truật, 12g Bạch thược, 12g Sài hồ, 12g Xa tiền tử, 8g Trần bì, 8g Bạch giới tử sao, 8g Thương truật; 4g Cam thảo.
- Thực hiện: Sắc thành nước uống mỗi ngày 1 tháng trước bữa ăn.
4. Lưu ý cần biết khi sử dụng Phòng Đảng Sâm
4.1. Đối tượng sử dụng
- Những người vừa mới khỏi bệnh nặng, cần bồi bổ cơ thể và tăng cường sức kháng.
- Những người có hệ tiêu hóa không ổn định, khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng kém.
- Những người thiếu chất, cảm thấy chán ăn hoặc không có sự thèm ăn.
- Những người mắc chứng mất ngủ, khó ngủ hoặc có giấc ngủ không đủ ngon.
- Những người thường xuyên gặp căng thẳng, lo lắng hoặc áp lực trong cuộc sống.
- Những người mong muốn bồi bổ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện tuần hoàn máu.
- Tuy nhiên, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần hạn chế việc tự ý sử dụng vị thuốc này mà cần có sự chỉ định từ bác sĩ.
Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên tự ý sử dụng vị thuốc này khi không có chỉ định của bác sĩ.
4.2. Một số lưu ý
Mặc dù Phòng đảng sâm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra những tác dụng không mong muốn và thậm chí làm cho tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Vì vậy, dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sử dụng Phòng đảng sâm:
- Trước khi sử dụng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Chọn mua dược liệu tại các cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng và nguồn gốc đáng tin cậy.
- Tuân thủ liều lượng đã được bác sĩ chỉ định, không vượt quá hướng dẫn (thường trong khoảng từ 9g đến 12g sắc uống và không nên dùng quá 63g).
- Tránh sử dụng đồng thời với cây Lê lô hoặc các loại thuốc thuộc họ Hắc để tránh tương tác không mong muốn.
- Nhớ rằng hiệu quả của thuốc sẽ thể hiện dần, cần kiên nhẫn và kiểm soát thời gian sử dụng để nhận thấy tác dụng tốt nhất.
- Hãy kết hợp việc sử dụng thuốc với chế độ ăn uống cân đối, luyện tập thường xuyên và duy trì giấc ngủ hợp lý để đạt được hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe của bạn.
5. Tổng kết
Phòng đảng sâm được coi là “nhân sâm của người nghèo”, bởi vì nó mang lại hiệu quả tương tự như nhân sâm. Với nhiều công dụng hữu ích, Phòng đảng sâm đóng vai trò quan trọng trong việc chữa trị nhiều bệnh khác nhau. Trong số đó, không thể không nhắc đến tác dụng tăng cường sức đề kháng, bảo vệ hệ miễn dịch cho cơ thể và hỗ trợ điều trị tình trạng mệt mỏi, suy nhược cơ thể, đặc biệt là cho những người có tình trạng suy dinh dưỡng.
Đánh giá bài viết này:
